مکانیابی تغذیه مصنوعی آب‌های زیرزمینی با استفاده از تصمیم‌گیری چند معیاره در محیط GIS (مطالعه موردی: دشت بیرجند)

Authors

  • بسکابادی, امیر دانشگاه آزاد مشهد
  • کریم زاده مطلق , زینب دانشگاه بیرجند
Abstract:

دشت بیرجند واقع در استان خراسان جنوبی با مساحت حدود 3425 کیلومتر مربع به دلیل شرایط اقلیمی نامناسب و شدت تبخیر، فاقد منابع آب سطحی قابل ‌توجه بوده و جز تعدادی شاخه رودخانه‌ای کوچک که جریان دائمی دارند در سایر شبکه‌های رودخانه‌ای، جریان آب فصلی و عمدتاً دوره‌ای و کم‌دوام است لذا منابع آب زیرزمینی مهم‌ترین ذخایر آب قابل استحصال در این محدوده به شمار می‌روند. آب‌های زیرزمینی در فعالیت‌های اقتصادی نقش اساسی دارند و ذخیره‌سازی آب در مخازن زیرزمینی از لحاظ اقتصادی سرمایه‌گذاری کمتری را می‌طلبد. با این حال تقاضاهای رو به ازدیاد برداشت‌های بیش از ظرفیت مجاز موجب کسری مخزن در آبخوان‌های آبرفتی در سطح تمام دشت‌های استان گردیده است و منجر به کاهش سطح آب سفره‌های زیرزمینی شده است. از آنجا که در این محدوده بارش‌ها اغلب ناچیز و گاه به صورت سیلاب‌های مخرب ظاهر می‌شوند، می‌توان از عملیات تغذیه مصنوعی آب‌‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎های زیرزمینی به عنوان یک راهکار مناسب جهت استفاده بهینه از سیلاب‌ها و پایداری سفره‌های آب زیرزمینی استفاده کرد. در انجام عملیات تغذیه مصنوعی، انتخاب معیارها و روش مناسب برای تعیین بهترین مکان‌ها دارای اهمیت بالایی می‌باشد. در این مقاله از دو روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و ترکیب خطی وزنی در محیط سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی استفاده شده است. با انتخاب دشت بیرجند به عنوان مطالعه موردی معیارهای شیب، گسل، پتانسیل سیل‌خیزی، کاربری اراضی، منابع آبی، سکونتگاه‌ها و کیفیت آب جهت انتخاب محل‌های مناسب تغذیه مصنوعی در نظر گرفته شد. نقشه توانمندی تغذیه مصنوعی بر طبق شکستگی‌های طبیعی به 5 طبقه تناسب تقسیم شد. نتایج نشان می‌دهد که 93/148 کیلومتر مربع در طبقه بسیار نامناسب، 73/339 کیلومتر مربع در طبقه نامناسب، 49/453 کیلومتر مربع متوسط، 83/222 کیلومتر مربع مناسب و 53/142 کیلومتر مربع از مساحت محدوده مورد مطالعه بسیار مناسب می‌باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

شناسایی پهنه های سه گانه بهره برداری از آبهای زیرزمینی با استفاده از GIS (مطالعه موردی: دشت نمدان شهرستان اقلید)

وقوع خشکسالی در طی سالهای اخیر و نیز برداشتهای بی رویه از آبهای زیرزمینی، کاهش شدید سطح آب سفره­های زیرزمینی را به همراه داشته است. این موضوع در مناطق نیمه بیابانی که زندگی گیاهی و جانوری وابستگی شدیدی به برداشت از آبهای زیرزمینی دارد به خوبی احساس می­شود. دشت نمدان در شمال استان فارس یکی از دشت­های حاصلخیز استان محسوب میشود که در طی سالهای اخیر در اثر کمبود نزولات جوی و نیز برداشتهای بی رویه ا...

full text

مکانیابی سایت های مناسب تغذیه مصنوعی منابع آب زیرزمینی و مناطق پخش سیلاب با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) (مطالعه موردی: شهرستان سبزوار)

تأمین نیاز آبی بیشتر گیاهان زراعی در مناطق خشک تنها از طریق آبیاری میسر است چه کمبود بارش، بالا بودن تبخیر و توزیع نامناسب بارندگی کشت دیم آنها را از نظر اقتصادی غیر قابل توجیه می‌نماید، از طرفی جریان رودهای دائمی که بتواند نیاز آبی را در بخش‌های مختلف مصرف در این گونه مناطق تأمین نماید، کافی نبوده و بایستی کمبودها از محل‌های دیگر از جمله منابع زیرزمینی جبران شوند. در مناطق خشک و نیمه خشک توزیع...

full text

مکانیابی سد زیرزمینی با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی مطالعه موردی: حوضه آبخیز دشت کویر

با توجه به فصلی بودن آبراهه‌ها در مناطق خشک و نیمه‌خشک و انتقال آب سطحی به زیر سطح زمین استفاده از سازه‌هایی که کنترل و ذخیره کننده جریان برای فصول کم باران سال باشد ضروری است. به دلیل پرهزینه و زمانبر بودن مکانیابی سد زیرزمینی، استفاده از تکنیک‌های سیس...

full text

انتخاب مکان های مناسب جهت اجرای طرح تغذیه مصنوعی آب های زیرزمینی با استفاده از آنالیز تصمیم گیری چند معیاره و تکنیک gis مطالعه موردی: (آبخوان دشت دهگلان)

امروزه مسئله کمبود منابع آب و بخصوص منابع آب زیرزمینی که در مناطق خشک و نیمه خشک منبع اصلی تامین آب هستند از مشکلات پیشروی جوامع انسانی هستند. در ایران که بخش وسیعی از کشور دارای شرایط اقلیمی کم باران است، منبع آب اصلی در بیشتر مناطق از نوع زیرزمینی است که امروزه به علت برداشت بیش از حد با افزایش کسری آبخوان ها مواجه است. دشت دهگلان در استان کردستان نیز ازین قضیه مستثنی نیست، در این مناطق تغذیه...

مکانیابی عرصه‌های مناسب تغذیه مصنوعی سفره‌های زیرزمینی به روش منطق فازی در حوضه آبریز دشت شهرکرد

In recent years, surface water resources in Chaharmahal and Bakhtiari province have decreased and groundwater level has fallen down. Thus, groundwater must be strengthened by surface water resources. The objective of this search was identification of artificial recharge sites thorough Fuzzy Logic in Shahrekord Basin. Effective factors in ground water recharge such as slope, infiltration rate, t...

full text

ارزیابی چند معیاره تناسب اراضی برای کاربری کشاورزی با استفاده از GIS (مطالعه موردی: منطقه قزوین)

ارزیابی اراضی فرایندی تلفیقی از ارزیابی تولید بالقوه و تناسب اراضی برای اهداف مختلف است. از آنجایی که کشاورزی آثـار  محـیطزیـستی  زیادی بر نواحی پسکرانه شهری دارد، ارزیابی توان اکولوژیک کاربری کشاورزی ضروری به نظر  میرسد. در این تحقیق، برای ارزیابی اراضی حاشیه شهر قزوین برای کاربری مورد نظر، از اجرای مدل اکولوژیک حرفی مخدوم در محیط سامانه اطلاعـات جغرافیـایی(GIS)  اسـتفادهشد. سپس این نتایج، با ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 3  issue 1

pages  37- 48

publication date 2015-06

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023